اخوان عطار، تولید کننده محصولات تغذیه زنبورعسل، گفت: پیشروی خشک‌سالی و کاهش مراتع، با توجه به بار اضافی که بر دوش مراتع گذاشته‌شده زنبورداران را به تغذیه‌های آماده سوق می‌دهد و دنیا هم از تولید مکمل های مفید و تغذیه آماده زنبورعسل استقبال کرده است.
به گزارش پایگاه خبری صنعت زنبورداری ایران، رشد کمی و عدم توجه به رشد کیفی یکی از چالش های مهم صنعت زنبورداری ایران است. در سالهای اخیر شاهدیم که نهادهای ناظر هیچ فعالیتی در راستای افزایش کیفیت در تولیدات بازار ندارند و با محصولات تقلبی و زیر زمینی برخورد جدی صورت نمی گیرد.
امروزه با افزایش زنبورداران که به دلیل نگاه کمیت‌گرای دولت‌ها به صنعت زنبورداری شکل‌گرفته و متأسفانه بدون برنامه و پشتیبانی و بدون توجه به آمایش سرزمینی و ظرفیت مراتع این صنعت تنها رشد کمی داشته است، کم‌کم با مشکلات کمبود نهاده و غذا برای زنبورها روبرو هستیم و قطعاً گیاهان شهدزای مراتع کشور با توجه به بار چند برابری که بر آن‌ها در سالهای اخیر تحمیل‌شده، جوابگوی تغذیه زنبورها نخواهد بود. از طرف دیگر خشک‌سالی و شرایط جوی متغیر و نوسان دما نیز به عاملی مشکل‌آفرین برای رشد گیاهان در مراتع تبدیل‌شده است.
ازاین‌رو با جناب مهندس «مسعود اخوان عطار» ، مدیر عامل برند «Queen» از تولیدکنندگان عسل در استان همدان و تولیدکننده کمک تغذیه‌های زنبورداری به گفتگو نشستیم.
یک تولیدکننده محصولات زنبورداری با بیان اینکه شکر عادلانه و به مقدار لازم بین زنبورداران تقسیم نمی‌شود، اظهار کرد: صحبت ما هم این بود که شکر توسط دولت مستقیم به کارخانجات داده شود تا به ازای آن به زنبورداران خمیر شیرین تولیدشده با استانداردهای تغذیه‌ای مناسب داده شود و تقسیم شکر به‌صورت نهاده و یارانه‌ای سبب ایجاد بازار سیاه می‌شود و مقدار نهاده اختصاص‌یافته دولت برای هر کلنی نیز زیر 2 کیلوگرم است که کافی نیست، پس تنها راه اصولی استفاده از تغذیه‌های مناسب نظیر خمیر شیرین و کیک گرده است.
اخوان عطار افزود: وضعیت نهاده در کشور خراب است و نهاده لازم به‌هیچ‌وجه توزیع نمی‌شود. هر کندو با هزار منت از طرف دولت کمتر از دو کیلوگرم شکر می‌گیرد که تنها کفاف چند روز را می‌دهد.
وی اضافه کرد: این 2 کیلو حتی یک‌دهم نیاز زنبوردار را هم برای زمستان گذرانی تأمین نمی‌کند، حال‌آنکه با وضعیت خشک‌سالی و کمی بارش و مراتع کم‌حاصلی که داریم، در سالهای اخیر شهد دهی گیاهان کم شده و حتی در فصول دیگر نیز زنبورها به تغذیه کمکی نیاز دارند.
این تولیدکننده تصریح کرد: مشکل دیگر این است که این نهاده به‌موقع بین زنبورداران توزیع نمی‌شود و تا مراحل آن طی شود، نیمی از زمستان گذشته است. متأسفانه شکر وقتی به دست زنبوردار می‌رسد که قیمت تعاونی و آزاد آن تقریباً برابر و یکی شده است.
اخوان، عنوان کرد: اکثر زنبورداران با دیگر تغذیه‌ها نیز آشنایی ندارند، مثلاً فروکتوز که می‌تواند بخشی از تغذیه زنبورها را تأمین کند، ناشناخته مانده است. این ماده می‌تواند جایگزین ساکاروز و شکر باشد و قند طبیعی برای تغذیه زنبورها استفاده شود که به‌صرفه‌تر است.
این زنبوردار و تولیدکننده با اشاره به اینکه معتقدیم جدای از زمستان گذرانی، اگر زنبوردار بخواهد کارش صرفه اقتصادی پیدا کند با توجه به وضعیت مراتع ناچار به تغذیه دستی است و باید در مراحلی از سال عسل تغذیه‌ای برداشت کند، ابراز کرد: مثلاً از چهار نوبت برداشت عسل در منطقه مرکزی کشور، یک نوبت برداشت طبیعی و دو یا سه نوبت به برداشت تغذیه‌ای اختصاص می‌یابد.
این تولیدکننده غذای زنبور با بیان این نکته که با توجه به قیمت پایین عسل طبیعی و مشکلات موجود، قطعاً تولید عسل تنها با تغذیه طبیعی و چرای زنبورها در مراتع شهدزا، مقرون‌به‌صرفه و اقتصادی نیست و سود چندانی نصیب زنبوردار نمی‌کند، گفت: اینکه زنبوردار صرفاً به برداشت عسل طبیعی و استفاده از طبیعت بسنده کند با گرانی‌های فعلی و مصائب این کار، حتی هزینه‌های او هم تأمین نمی‌شود.
اخوان عطار یادآور شد: اگر برای ما ملاک خواص درمانی و تغذیه‌ای عسل باشد و به آنزیم‌های زنبور و فعل‌وانفعالات انجام‌شده روی عسل نظر داشته باشیم، قطعاً همین عسل تغذیه‌ای هم می‌تواند این خواص را در حد لازم داشته باشد. درست است که این کار مقداری کیفیت عسل را پایین می‌آورد ولی زنبوردار هم باید پاسخگوی هزینه‌هایش باشد.
وی تاکید کرد: نمی‌گوییم کل عسل‌ها تغذیه‌ای شود، ولی با وضعیت اقتصاد صنعت زنبورداری و اینکه بالای 80 درصد بازار را عسل‌های تغذیه‌ای تشکیل داده، این کار برای زنبوردار اجتناب‌ناپذیر است.
وی افزود: توجیه اقتصادی و اینکه زنبوردار بتواند کارش را ادامه داده و ورشکسته نشود، بسیار مهم است. البته عسل تغذیه‌ای باید صادقانه فروخته شود و برای مشتری درجه‌بندی شود، قطعاً قیمت یک کیلو عسل طبیعی با یک کیلو عسل تغذیه‌ای باید تفاوت داشته باشد.
اخوان عطار در مورد فعالیت های واحد تولیدی خود نیز گفت: بسته‌بندی انواع عسل‌های مرغوب در ظروف و اوزان مختلف با ظرفیت 900 تن در سال، در کارخانه و خط تولید ما پیش‌بینی‌شده و زیرساخت لازم برای آن وجود دارد. تولید غذای زنبورعسل و محصولات تغذیه‌ای زنبور نیز با یک خط تولید ماشینی با ظرفیت 1500 تن در سال، آماده تولید و بهره‌برداری است.
همچنین خمیر شیرین، خوراک گرده، کیک عسل و شربت تقویت زنبور، محصولات تغذیه‌ای زنبورعسل با برند (Queen) را تشکیل می‌دهد که شربت تقویتی ما نوعی شربت برای تغذیه زنبورهاست که می‌تواند جایگزین شربت شکر شود، با این تفاوت که این شربت کمپرس شده از فروکتوز، شکر، ویتامین و دسته‌ای از مواد مفید دیگر، تشکیل‌شده که برای تقویت زنبور بسیار مفید است.
این تولیدکننده توضیح داد: در خمیرهای تولیدی ما صرفه اقتصادی برای زنبورداران لحاظ شده، چون در حجم بالا تولید می‌شود و قیمت آن عمده‌ای است و قطعاً با خمیری که خود زنبوردار می‌سازد ازنظر کیفی بالاتر و ازنظر قیمت پایین‌تر و اقتصادی‌تر است.
شربت ویتامینی هم که ما تولید می‌کنیم برای زنبورداری شهری مفید است و مثلاً برای زیر 50 فروند می‌تواند مفید باشد و تغذیه‌ای مناسب و آماده باشد.
وی با بیان اینکه در دنیا محصولات مکمل و تلفیق آن با مواد دارویی برای افزایش مقاومت زنبورها انجام‌شده، متذکر شد: فعلاً کار دقیق و علمی در ایران روی این مورد انجام‌نشده تا بتوان به ظرفیت‌های تولیدی دست‌یافت ولی به‌طور مثال می‌توان برای آفت «نوزما» مواد دارویی به تغذیه‌ها افزود ولی به تولید رسیدن آن نیاز به تحقیقات بیشتر است و با توجه به اینکه در کشور فقط چند واحد به تولید غذای زنبور اشتغال دارند این صنعت هنوز نوپاست و نیاز به تبلیغ و فرهنگ‌سازی مصرف بین زنبورداران دارد.
اخوان عطار با بیان اینکه با توجه به وضعیت مراتع و نیز افزایش قیمت نهاده و اینکه ممکن است نهاد قیمت واقعی خود را پیدا کند و یارانه از آن حذف شود، خاطر نشان کرد: قطعاً این اتفاق روزی خواهد افتاد که قیمت محصولات تغذیه زنبور با شکر تفاوت چندانی نکند و آن زمان زنبوردار دست به انتخاب درست خواهد زد.
این تولیدکننده ابراز کرد: الآن به دلیل یارانه اعمال‌شده، زنبوردار به دنبال تهیه شکر و تولید شربت یا خمیر دستی می‌رود و این کار سنتی را سال‌هاست که انجام می‌دهد و کمتر اعتقاد به کمک تغذیه‌ها یا مکمل‌ها دارد و تنها به فکر ارزانی است.
وی با اشاره به اینکه تا چند سال آینده قطعاً تغییرات عمده در این صنعت رخ می‌دهد و زنبورداری به سمت تولیدات صنعتی و عمده رفته و زنبوردار دیگر برای تغذیه کلنی‌ها به دنبال روش‌های بهینه و آسان‌تر می‌رود و همه‌چیز تغییر می‌کند،گفت: همچنین پیشروی خشک‌سالی و کاهش مراتع، با توجه به بار اضافی که بر دوش مراتع گذاشته‌شده زنبورداران را به تغذیه‌های آماده سوق می‌دهد.
